Wlora, malownicze miasto położone na południu Albanii, ma w okolicy nie tylko zachwycające plaże, ale również bogatą historię i kulturę. Czy warto jechać do Wlory? Zdecydowanie tak! Oto mój przewodnik, który pomoże Ci odkryć to fascynujące miejsce.

Informacje praktyczne o Wlora (Albania)

Wlora, a w formie nieokreślonej w języku lokalnym Vlorë, to miasto położone w południowej Albanii nad morzem Jońskim i Adriatyckim. Jest jednym z najstarszych miast Albanii, gdyż jej historia sięga czasów starożytnych Greków.

Dobra informacja dla odwiedzających jest taka, że Wlora słynie z tego, że ma aż 300 słonecznych dni w roku!

Skąd się wzięła nazwa Wlora?

Nazwa „Wlora” (alb. Vlorë) jest współczesną formą, którą przyjęto w albańskim języku. Pochodzi od starożytnej nazwy miasta, Aulon, która była używana przez Greków i Rzymian. Aulon w grece oznacza “dolina” lub “kanał” i odnosiła się do strategicznego położenia miasta jako portu w zatoce.

W okresie panowania osmańskiego, miasto było znane pod nazwą Avlonya, co jest turecką adaptacją jego wcześniejszego imienia. Z biegiem czasu, w miarę rozwoju języka albańskiego, nazwa ewoluowała do współczesnej formy „Vlorë”. Ta forma została oficjalnie przyjęta po uzyskaniu przez Albanię niepodległości w 1912 roku.

Historia miasta Wlora

W V wieku p.n.e., za panowania Greków, było to ważne centrum handlu wina i oliwy. W okresie rzymskim miasto utrzymywało pozycję kluczowego portu na Adriatyku. Po upadku Rzymu Wlora weszła w skład Cesarstwa Bizantyjskiego, gdzie nadal odgrywała rolę ważnego portu morskiego. W późniejszych wiekach miasto było miejscem zmagań między Bizantyjczykami a różnymi siłami inwazyjnymi, w tym Normanami i Wenecjanami, którzy dążyli do kontrolowania tego strategicznego punktu nad Adriatykiem.

W 1417 roku Wlora została zdobyta przez Osmanów i weszła w skład Imperium Osmańskiego, co znacząco wpłynęło na kulturalny i społeczny krajobraz miasta. Pod panowaniem osmańskim Wlora rozwijała się jako ważny ośrodek administracyjny i wojskowy. Mimo osmańskiej dominacji, mieszkańcy Wlory często buntowali się, pragnąc zachować swoją niezależność i lokalne zwyczaje.

Wlora odegrała kluczową rolę w albańskim ruchu narodowym. To właśnie tutaj, 28 listopada 1912 roku, ogłoszono niepodległość Albanii, czyniąc miasto jednym z najważniejszych symboli albańskiej suwerenności. W XX wieku miasto było świadkiem wielu ważnych wydarzeń historycznych, w tym okupacji włoskiej i niemieckiej podczas II wojny światowej. Po tych zdarzeniach Wlora stała się niejako symbolem niepodległości całej Albanii.

Jak dojechać z Tirany do Wlory?

Do Wlory można łatwo dojechać samochodem z Tirany, co zajmuje około 2,5 godziny. Podróż prowadzi przez malownicze krajobrazy, które są idealnym wprowadzeniem do tego, co oferuje Wlora. Najprostsza droga to skorzystanie z drogi SH4 i A2 prowadzącej bezpośrednio do Wlory.

Alternatywnie, dostępne są regularne połączenia autobusowe, które oferują równie komfortowy, choć dłuższy czas przejazdu. Autobusy z Tirany do Wlory odjeżdżają regularnie i są jednym z najtańszych sposobów podróżowania między tymi miastami. Autobusy odjeżdżają z głównego dworca autobusowego w Tiranie i podróż trwa około 3 godzin. Bilety można kupić bezpośrednio na dworcu, a autobusy są stosunkowo komfortowe, oferując klimatyzację i miejsca siedzące. To dobra opcja dla tych, którzy nie chcą martwić się o prowadzenie pojazdu i parkingiem.

Jaka jest pogoda we Wlorze?

Najlepszym czasem na odwiedzenie Wlory dla większości turystów jest okres od późnej wiosny do wczesnej jesieni, gdy pogoda jest najbardziej sprzyjająca do korzystania z plaż i innych atrakcji na świeżym powietrzu.

Jednakże, jeśli wolisz unikać tłumów i cieszyć się nieco niższymi cenami, wczesna wiosna lub późna jesień mogą być idealne.

Jakie są plaże w mieście Wlora?

Plaże w centrum miasta Wlora są piaszczyste, jednak im bardziej udasz się na południe, tym plaże będą stawały się bardziej kamieniste a woda lazurowa.

Polecane plaże w Wlorze

  1. Plaża Vlore City Beach – Jest to główna miejska plaża we Wlorze, łatwo dostępna i dobrze wyposażona w różne udogodnienia. Plaża ta oferuje piaszczyste wybrzeże, przez co często jest wybierana przez rodziny z dziećmi. Wzdłuż plaży znajduje się główna droga z licznymi barami, kawiarniami i restauracjami, gdzie można spróbować lokalnych przysmaków. Osobiście jej nie polecam do wypoczynku, ze względu na czystość i hałas z głównej drogi. Jeśli musisz zostać na tej plaży polecam Ci wybranie klimatycznego beach baru z infrastrukturą np. Yacht Hotel– mieści się przy głównej promenadzie Lungomare. Posiada dobrze zorganizowany i klimatyczny beach bar. Dobra opcja jeśli nie chcemy akurat nigdzie dojeżdżać.
wlora lungo mare 1
wlora lungo mare 2

2. Zatoka Dafina – Imponujące formacje skalne, krystalicznie czysta woda w odcieniach od szmaragdowego do lazurowego i brak turystyki czynią to miejsce unikatowym. Można się do niej dostać jedynie łodzią.

3. Półwysep Karaburun –  znany z surowego, skalistego krajobrazu i dziewiczych plaż, które są rzadziej odwiedzane przez turystów ze względu na trudny dostęp. Region ten oferuje spektakularne widoki na Morze Adriatyckie i jest idealnym miejscem dla osób szukających ciszy oraz kontaktu z naturą. Jedną z największych atrakcji Półwyspu Karaburun jest duża jaskinia pirata Haxhi Aliu! 

4. Nartalaguna Narta jest znane przede wszystkim z przepięknych widoków i obfitości dzikiego ptactwa. To świetne miejsce dla obserwatorów ptaków i fotografów przyrody. W okolicach laguny rozciągają się rozległe solniska, które dodają krajobrazowi niepowtarzalnego charakteru. 

Narta

5. Dalan Beach (Zvernec) – bez beach barów i leżaków, ale za to dużo spokoju. Dobre miejsce dla tych, którzy przyjeżdżają kamperem lub autem off-roadowym.

Dalan Beach

6. Plaże za tunelem – ten odcinek plaż, rozciągający się za tunelem w mieście Vlora, jest znany z bardziej lazurową wodą i pięknymi widokami na półwysep Karaburun. Plaże tutaj są szerokie i dobrze utrzymane, a ich czystość przyciąga zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów. Na plażach znajdują się liczne beach bary, w tym popularny Bora Bora, oferujące komfortowe leżaki, parasole oraz szeroki wybór napojów i przekąsek. 

7. Plaża Dhërmi – Chociaż technicznie nie znajduje się w granicach miasta Wlora, Dhërmi jest jedną z najbardziej znanych plaż w regionie i często jest odwiedzana przez turystów przebywających we Wlorze. Dhërmi oferuje krystalicznie czystą wodę i oszałamiające widoki na górskie krajobrazy, co sprawia, że jest to idealne miejsce dla miłośników natury.

pogoda w albanii w październiku

8. Okolice basenu publicznego przy promenadzie Lungo Mare 2 – klimatyczne i eleganckie miejsce, gdzie możesz wynająć leżaki oraz zjeść przepyszne jedzenie w jednej z restauracji. Nie znajdziesz tutaj zbyt szerokiej plaży, ale to dobre miejsce do odpoczynku.

basen wlora

Gdzie spać w mieście Wlora? Noclegi, które polecamy

Wlora oferuje szeroki wybór zakwaterowania, od luksusowych hoteli z basenami i spa, po bardziej ekonomiczne opcje z pięknymi widokami na morze. Wiele z nich oferuje darmowy parking, co jest dodatkowym udogodnieniem dla podróżujących samochodem.

Moje polecajki do spania we Wlorze to:

  • hotel La Palzzine – kameralny hotel obok głównej promenady, który oferuje piękne widoki.
  • hotel Liro – niesamowita lokalizacja, piękne pokoje i przesympatyczna obsługa, jednak minusem jest lokalizacja: trochę dalej od centrum.
  • apartamenty Azar Luxury Sites – piękne nowe apartamenty z wyposażoną kuchnią zlokalizowane tuż przy basanie Lungo Mare 2. Dobra informacja dla podróżników z autami: jest tutaj parking.

Uwaga: Regina Blue, Morina Beach i Oricon Coast Luxury w ofercie polskich biur podróży sprzedawane są jako Wlora, ale nie jest to prawda. Mieszczą się one w pobliskich wioskach turystycznych. Regina jest w miejscowości Radhime, a Morina i Oricon w Orikum. Można dojechać z nich do miasta komunikacją miejską.

Czy Wlora jest bezpieczna?

Tak, Wlora jest uznawana za bezpieczne miejsce zarówno dla miejscowych mieszkańców, jak i odwiedzających turystów. Oczywiście, jak w każdym turystycznym miejscu, należy pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

Nieco złą sławą okryły ją zamieszki w latach 1996-1997, gdzie we Wlorze było najwięcej rannych, jednak to było niemal 20 lat temu 🙂

Jakie są ciekawe miejsca i atrakcje we Wlorze?

Będę szczera: we Wlorze nie znajdziesz zbyt wiele do zwiedzania. Jest tu kilka atrakcji, które warto zaznaczyć na planie podróży, jednak osobiście bardziej podobają mi się tu restauracje!:D Wlora słynie z bardzo dobrej kuchni na bazie ryb oraz pysznej kawy.

Niemniej polecę Ci kilka ciekawych miejsc, dzięki którym poznasz historię i kulturę tego miejsca. A później zajmę się tym, co lubię najbardziej, czyli jedzeniem we Wlorze. 😀

Stare miasto we Wlorze

Stare Miasto we Wlorze oferuje także barwne budynki z okresu włoskiego, które tworzą unikatowy krajobraz. Choć nie jest to duża dzielnica – składa się zaledwie z trzech uliczek – warto wybrać się tam na kawę i spacer, aby zobaczyć inne oblicze tego miasta. Znajdziesz tutaj klimatyczne restauracje oraz kawiarnie, które idealnie komponują się z historycznym charakterem miejsca.

Dodatkowo, Stare Miasto przechowuje budynki z XIX-XX wieku, w których mieści się Muzeum Etnograficzne. W 2025 roku planowane jest otwarcie Muzeum Żydów, co jeszcze bardziej wzbogaci ofertę kulturalną tej części miasta.

Wzgórze Kuzum Baba

Wlorę możesz zobaczyć w pełnej okazałości z tarasu widokowego na wzgórzu Kuzum Baba. Z miasta na wzgórze dotrzesz w około 30 minut. Podejście jest dość strome i prowadzi przez kamienne schody, dlatego nie polecam go osobom starszym lub takim, które zabrały na zwiedzanie niewygodne obuwie.

Pomnik niepodległości Albanii

To obowiązkowe miejsce dla każdego, kto interesuje się historią regionu. Pomnik upamiętnia ogłoszenie niepodległości Albanii w 1912 roku, co miało miejsce właśnie we Wlorze. Jest symbolem narodowym i popularnym miejscem wśród turystów i mieszkańców.

Meczet Muradie

Meczet Muradie, zbudowany w XVI wieku, jest jednym z najcenniejszych zabytków Wlory i wybitnym przykładem osmańskiej architektury sakralnej w Albanii. Jego projektantem był słynny architekt Sinan, który jest uważany za jednego z najwybitniejszych architektów osmańskich, odpowiedzialnego również za budowę takich dzieł jak Meczet Sulejmana w Stambule.

Charakterystyczną cechą Meczetu Muradie jest jego jednokopułowa struktura z jednym minaretem, co jest typowe dla projektów Sinana, który preferował symetrię i harmonię w swoich pracach. Kopuła meczetu jest imponującym przykładem osmańskiej inżynierii, zapewniając nie tylko estetyczne piękno, ale także akustyczne efekty wewnątrz sali modlitw.

Wnętrze meczetu zdobią tradycyjne osmańskie ornamenty i kaligrafie, które podkreślają sakralny charakter budowli. Chociaż część oryginalnych zdobień nie przetrwała próby czasu, restauracje przeprowadzone w ostatnich dekadach starają się przywrócić dawny blask tego ważnego zabytku.

Muzeum Niepodległości

Muzeum Niepodległości we Wlorze (w języku albańskim Muze i Pavarësisë) jest jednym z najważniejszych miejsc kulturowych i historycznych w Albanii. To muzeum jest poświęcone jednemu z najistotniejszych wydarzeń w historii kraju – ogłoszeniu niepodległości Albanii w 1912 roku. Znajduje się niedaleko portu, który był świadkiem tego historycznego wydarzenia, co dodatkowo podkreśla jego symboliczne znaczenie.

Do dyspozycji gości odwiedzających muzeum są liczne eksponaty, które opowiadają historię walki Albanii o niepodległość. W kolekcji znajdują się dokumenty, fotografie, osobiste przedmioty liderów narodowych, a także oryginalne flagi i inne artefakty związane z ruchem niepodległościowym. Wystawy są zaprojektowane tak, aby przekazać odwiedzającym głębokie zrozumienie kontekstu politycznego i społecznego, w jakim Albania zdobywała niepodległość.

Gdzie zjeść w mieście Wlora?

Wiesz już, co zwiedzać, więc czas przejść do jedzenia! Wlora jest znana z wyśmienitych owoców morza oraz tradycyjnych albańskich dań. Restauracje nad brzegiem morza oferują świeże ryby, owoce morza i lokalne wina.

Do moich ulubionych należą:

  1. Arta Mario – rodzinna restauracja w okolicy Narta z wyśmienitą kuchnią z owocami morza w bardzo przystępnych cenach.
  2. La Pallazine – pyszne jedzenie i świetne widoki na wyspę Sazan i zachód słońca.
  3. Restorant Titanic lub Yacht Hotel – dla osób, które szukają nieco bardziej eleganckiej restauracji.
  4. Amantia lub Vani 2 – dla tych, co lubią zjeść tanio i dobrze  – głównie owoce morza 🙂
  5.  Gyros Time Vlore – lokalny fast food z słynnymi w Albani suflaqe, który przyciąga tłumy loklanych mieszkańców, podobnie jak Pizza Time Vlore, gdzie poza pizza zjecie też talerze z grillowanym mięsem

Co warto zwiedzić w okolicy Wlory?

Mocno zachęcam Cię także do zwiedzania okolicy Wlory! Jest tu naprawdę wiele ciekawych miejsc do zobaczenia.

Wyspa Sazan (Sazan National Marine Park) i Półwysep Karaburun

Karaburun-Sazan National Marine Park to pierwszy morski park narodowy w Albanii, utworzony w 2010 roku. Obejmuje on obszar około 125 km² i składa się z dwóch głównych części: półwyspu Karaburun i wyspy Sazan. Park jest położony niedaleko miasta Wlora, co czyni go łatwo dostępnym i popularnym miejscem dla turystów.

Park Narodowy Karaburun-Sazan oferuje niezrównane możliwości do nurkowania i snurkowania, dzięki krystalicznie czystym wodom i fascynującym podwodnym krajobrazom, w tym zatopionym statkom. Spokojne wody wokół półwyspu i wyspy Sazan są także idealne dla miłośników żeglarstwa, oferując unikalną perspektywę na urokliwe wybrzeże i możliwość eksploracji odizolowanych zatok i plaż.

To może być też ostatnia szansa, żeby zobaczyć ten rejon, gdyż niedługo ma tu powstać luksusowa inwestycja związana z rodziną Trumpa. Jeśli chcesz zwiedzić opuszczone miasto wojskowe i poznać dziki klimat wyspy, to lepiej nie zwlekaj do kolejnego roku 🙂

Park Narodowy Llogara

Usytuowany w górach, nieopodal Wlory, Park Narodowy Llogara oferuje spektakularne widoki i szereg tras trekkingowych. Znajduje się na wysokościach od około 470 metrów nad poziomem morza do 2018 metrów na szczycie góry Çika. Jego główną atrakcją jest Przełęcz Llogara, z której rozpościera się spektakularny widok na Riwierę Albańską oraz Morze Jońskie. Przełęcz ta jest także znana z intensywnych wiatrów, które mogą osiągać znaczne prędkości, dodając dramatyzmu krajobrazowi.

Zamek w Porto Palermo

Ten niewielki zamek położony jest na małym przylądku w zatoce Porto Palermo, kilka kilometrów na południe od Himare. Zamek, czasami przypisywany legendarnemu Ali Paszy z Tepeleny, jest doskonałym miejscem do odwiedzenia dla fanów historii i tajemniczych opowieści.

Wyspa Zvërnec

Na tej niewielkiej wyspie znajduje się malowniczy klasztor z XIII wieku, połączony z lądem drewnianą kładką przechodzącą przez piękne, zarośnięte laguny Narta. To idealne miejsce na spokojny spacer i chwilę refleksji.

Gjirokastra

Choć leży nieco dalej, Gjirokastra to miasto wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, znane z dobrze zachowanych osmańskich domów i imponującej twierdzy. Jest to obowiązkowy punkt dla każdego, kto interesuje się historią i architekturą.

Polecam też spróbować ichniejszej kuchni – zupełnie inna niż we Wlorze!

Durres czy Wlora – co wybrać?

Durres to dynamiczne centrum turystyczne Albanii, znane przede wszystkim z szerokiej oferty hotelowej i pakietów wakacyjnych all-inclusive, co czyni je wygodnym wyborem dla wielu podróżników. Jeśli chcesz zanurzyć się w lokalną kulturę i przyrodę, Durres ma do zaoferowania bogatą paletę wycieczek fakultatywnych takich jak Jezioro Koman, Jezioro Bovilla, Theth czy kanion Holta, a także wycieczki historyczne do Tirany, Kruji. Plaże w Durres są oddzielone od ruchliwych ulic blokami apartamentów, co zapewnia większy spokój. Bliskość lotniska i stolicy dodatkowo podnosi atrakcyjność tego miejsca. Więcej o Durres i jego atrakcjach możesz przeczytać w naszym artykule: Szczera opinia o Durres.

Wlora, drugi co do wielkości kurort w Albanii, słynie z pięknej promenady, która ciągnie się wzdłuż głównej ulicy miasta. Miasto oferuje zarówno miejski klimat, z mniej przemysłowym charakterem w porównaniu do Durres. Dodatkowym plusem jest bliskość do najpiękniejszych plaż południowej Albanii. Wlora stanowi doskonałą bazę wypadową dla tych, którzy chcą poznać piękno albańskiego wybrzeża, a także dla miłośników wycieczek morskich, z rejsami na półwysep Karaburun i Wyspę Sazan. Tutaj turystyka zorganizowana dopiero się rozwija, co przynosi liczne korzyści, w tym mniejsze tłumy. Mimo że plany otwarcia nowego lotniska mogą wydawać się obiecujące, to turystyczne zaplecze Wlory, choć skromniejsze w porównaniu do Durres, jest rozwijane z myślą o luksusowych i ekskluzywnych inwestycjach, które omówię dalej w tekście.

Czy wiadomo kiedy otworzą lotnisko we Wlorze?

Jak to często bywa z takimi projektami w Albanii, terminy są elastyczne – szczególnie że lotnisko powstaje na terenie chronionej przyrody, co od samego początku budziło kontrowersje. Według zapowiedzi, obiekt ma być gotowy przed sezonem letnim 2025, choć z doświadczenia wiadomo, że takie prace często się przesuwają. Otwarcie może oznaczać “na szybko” wykończony obiekt, który momentami będzie przypominał plac budowy, jakiego w wielu innych krajach nie dopuszczono by do użytku (przykładem takiej prowizorycznej realizacji może być też tunel Llogara). Jeśli będzie pas i radary, reszta jakoś się ułoży 🙂 

Jednak otwarcie lotniska niesie za sobą nie tylko nadzieje na rozwój turystyki, ale również obawy. Teren, na którym prowadzone są prace, jest częścią cennych ekosystemów i siedlisk chronionych gatunków. Dla wielu mieszkańców i organizacji ekologicznych istnieje ryzyko, że zwiększony ruch turystyczny i ingerencja w środowisko naturalne negatywnie wpłyną na delikatną równowagę tego regionu.

Z drugiej strony, nowe lotnisko we Wlorze może ułatwić podróżowanie do południowej Albanii i zwiększyć dostępność regionu, który z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Czy korzyści przeważą nad kosztami dla środowiska? Czas pokaże – podobnie jak to, czy inwestycja zostanie rzeczywiście ukończona zgodnie z obietnicami, aktualnie jest to plac budowy, dlatego jeśli cenisz sobie spokój na wakacjach, poczekajcie z wyborem tego lotniska do sezonu 2026. 

Jakie są plany inwestycyjne dotyczące Wyspy Sazan?

Jared Kushner (zięć Donalda Trumpa), za pośrednictwem swojej firmy inwestycyjnej Affinity Partners, prowadzi znaczący projekt rozwojowy w Albanii. Rząd albański przyznał status strategicznego inwestora firmie Atlantic Incubation Partners LLC, powiązanej z Kushnerem, w celu budowy luksusowego kurortu na niezamieszkałej śródziemnomorskiej wyspie Sazan.

Projekt obejmuje 45 hektarów, z planowaną inwestycją o wartości 1,4 miliarda euro i oczekiwanym utworzeniem około 1000 miejsc pracy. Wyspa Sazan leży jednak na terenie Parku Narodowego Karaburun-Sazan, co budzi dodatkowe kontrowersje.

Sazan to obecnie kluczowy punkt turystyczny, który rzeczywiście wymagał odświeżenia, bo opuszczona baza wojskowa nie wykorzystuje pełnego potencjału tej wyspy. Jednocześnie rozwój w kierunku luksusowych enklaw dla najbogatszych budzi mieszane uczucia. Takie inwestycje, choć mogą przynieść korzyści gospodarcze, tworzą wizję niedostępnych „gett dla bogaczy”, co niekoniecznie wpisuje się w oczekiwania większości lokalnych społeczności.

Projekt na wyspie Sazan jest częścią szerszych planów Affinity Partners na Bałkanach, które obejmują także inwestycję w Zvërnec, kolejnym obszarze objętym ochroną jako część Parku Narodowego Vjosa-Narta. Oba te miejsca są niezwykle cenne pod względem przyrodniczym i kulturalnym, a jednocześnie narażone na potencjalne negatywne skutki intensywnej urbanizacji i komercjalizacji.

Oprócz tych projektów firma Kushnera zaangażowana jest także w inne inwestycje w regionie, w tym w Belgradzie, w Serbii, gdzie dawny budynek jugosłowiańskiego Ministerstwa Obrony, zniszczony przez NATO w 1999 roku, przekształcany jest w luksusowy hotel i kompleks apartamentów.

Te przedsięwzięcia wywołały szeroką debatę na temat równowagi między rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska oraz wpływu zagranicznych inwestycji na lokalne społeczności i ekosystemy. Dla wielu mieszkańców i ekologów transformacja takich miejsc w luksusowe ośrodki dostępne dla wybranych stoi w sprzeczności z ich dotychczasowym, autentycznym charakterem.